«Μ'ένα δεύτερο συμβολισμό της θεωρίας του, έλεγε ότι η αγία Εκκλησία του Θεού είναι τύπος και εικόνα ολόκληρου του κόσμου, που είναι συγκροτημένος απο ορατές και αόρατες οντότητες. Γιατί επιδέχεται την ίδια μ'εκείνον και ένωση και διάκριση. Εκείνη δηλαδή στην κατασκευή της αποτελεί ενιαίο οικοδόμημα, θα δεχθεί ωστόσο το διαφορισμό με βάση κάποιο γνώρισμα σύμφωνα με τη θέση μέσα στο σχήμα και θα διαφοροποιηθεί στο χώρο που είναι προορισμένος για τους ιερείς και τους λειτουργούς του μόνο, που τον λέμε ιερό βήμα (ιερατείο), και στο χώρο που είναι ανοιχτός για να εισέρχονται όλα τα πιστά πλήθη και που τον λέμε ναό. Παραμένει ωστόσο κατά την ύπαρξη μία. Δεν ακολουθεί τη διαίρεση των μερών τους, που οφείλεται στη διαφορά που τα μέρη έχουν μεταξύ τους. Αλλά και τα ίδια τα μέρη, με την αναφορά τους προς τη δική τους ενότητα, τ'απαλλάσει απο τη διαφορά τους στο όνομα και δείχνει την ταυτότητα μεταξύ των δύο. Κι ενώ υπάρχουν αμοιβαία το ένα για το άλλο, η Εκκλησία φανερώνει τι αποτελεί το καθένα απο τα δύο για τον εαυτό του· δείχνει το ναό ιερό βήμα κατά τη δύναμη, που αποκτά την ιερότητα με την αναφορά της μυσταγωγίας προς το ιερό τέλος της. Και πάλι κατ'αντιστροφή δείχνει το ιερό βήμα ναό, επειδή κατά τη διεξαγωγή της μυσταγωγικής του δράσης έχει το ναό ως αρχή του. Έτσι η Εκκλησία μέσα στα δύο μένει μία και η ίδια.
Όμοια κι ο κόσμος ολόκληρος των όντων, που προήλθε με δημιουργία απο το Θεό, μοιράζεται στο νοητό κόσμο που τον απαρτίζουν οι νοερές κι ασώματες οντότητες, και σε τούτον εδώ τον αισθητό και σωματικό κόσμο, που έχει με τρόπο μεγαλοφυή συνυφανθεί απο πολλά είδη και φύσεις. Κι όλος αυτός ο κόσμος υποδηλώνεται με σοφία μ'αυτή τη χειροποίητη, πως είναι κατ'αλλο τρόπο μια αχειροποίητη Εκκλησία. Είναι ιερό βήμα, επειδή περιέχει τον άνω κόσμο, που έχει απονεμηθεί στις άνω δυνάμεις· κι είναι ναός, επειδή περιέχει τον κάτω, που έχει παραχωρηθεί σ'εκείνους, που τους έλαχε η ζωή των αισθήσεων.
Κι είναι πάλι ένας ενιαίος κόσμος, που δε συνδιαιρείται μαζί με τα μέρη του, αλλ'αντίθετα και των ίδιων των μερών τη διαφορά, σύμφωνα με την ατομική τους φύση, την περιορίζει με την αναφορά τους προς την ίδια του την ενότητα και την άρνηση της διαιρότητας του. Μας δείχνει ότι ταυτίζονται αμοιβαία μεταξύ τους και μ'αυτόν χωρίς σύγκριση κι ότι εισέρχονται ολόκληρο το ένα μέσα σε ολόκληρο το άλλο μέρος. Και σαν μέρη και τα δύο μαζί ολοκληρώνουν το σύνολο του κόσμου και σύμφωνα με τον κόσμο αυτόν ως σύνολο ολοκληρώνονται το καθένα απο τα δύο ως μέρη κατά ενότητα και ολικότητα. Ολόκληρος δηλαδή ο νοητός κόσμος φαίνεται ότι αποτυπώνεται μέσα σε ολόκληρο τον αισθητό κατά τρόπο μυστικό με συμβολικές μορφές, για όσους έχουν τη δύναμη να βλέπουν. Κaι ολόκληρος ο αισθητός κόσμος βρίσκεται μέσα σε ολόκληρο το νοητό απλοποιημένος σε λόγους σύμφωνα με τη γνωστική ενέργεια του νού. Ο αισθητός βρίσκεται μέσα στο νοητό με τους λόγους κι ο νοητός μέσα στον αισθητό με τους τύπους. Και είναι το έργο τους ένα, σαν να ήτανε ένας τροχός μέσα σε άλλον τροχό (Ιεζ. 1,16), λέγει ο θαυμάσιος των μεγάλων οραματιστής Ιεζεκιήλ μιλώντας, νομίζω, για τους δύο κόσμους. Αλλά κι ο θείος Απόστολος λέγει σχετικά· «τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται» (Ρωμ. 1.20). Κι αν γίνονται ορατά όσα δε φαίνονται με τη δύναμη εκείνων που φαίνονται, όπως έχει γραφεί, πολύ περισσότερο με όσα δε φαίνονται θα γίνουν νοητά όσα φαίνονται απο εκείνους που υψώνουν το πνεύμα τους στη νοητή θεωρία. Γιατί η συμβολική θεώρηση των νοητών με βάση τα αόρατα είναι η πνευματική γνώση και νόηση των ορατών με βάση τα ορατά. Επειδή πρέπει όσα αλληλοδηλώνονται μεταξύ τους να έχουν αληθινά οπωσδήποτε και ολοφάνερες τις μεταξύ τους δηλώσεις και άθικτη όποια σχέση θεμελιώνεται επάνω τους».
Φιλοκαλία, ΕΠΕ,14
Μάξιμος ο Ομολογητής
Πολύ δυνατό! Αποτελεί και απάντηση άριστη σε όσους ρωτάνε γιατί υπάρχει χώρισμα σε Ιερό Βήμα και στο υπόλοιπο μέρος του ναού. Πολύ πνευματική η εξήγηση του αγίου Μάξιμου. Μεγάλος θεολόγος και Ομολογητής του Χριστού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα συπληρώσω στο σχόλιο σου κάτι σχετικό απο τη Δογματική του κορυφαίου καθηγητή Νίκου Ματσούκα, απόσπασμα ουσιαστικά, που τροφοδοτεί άριστα το επιλεγμένο άρθρο και κατ'επέκταση την επισήμανση που έκανες, αγαπητέ Στέλιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΛέει λοιπόν ο καθηγητής: «...Ούτε η ένωση καταστρέφει τη διάκριση ούτε η διάκριση την ένωση. Πρόκειται για μια οργανικά ενοποιημένη πραγματικότητα που είναι ένα ζωντανό σώμα. Τελικά η ενότητα αυτή καταργεί κάθε ανωτερότητα και κατωτερότητα εξαιτίας της διάκρισης. Το ίδιο συμβαίνει και στο σύμπαν, όπου υπάρχει η άρρηκτη ενότητα αισθητού και νοητού κόσμου. Η διάκριση αισθητού και νοητού δεν σημαίνει ανώτερο και κατώτερο, αλλά διαφοροποίηση μέσα σε μια οργανική ενότητα που είναι ο κόσμος. Η Εκκλησία λοιπόν, ως εικόνα του κόσμου, βαδίζει στα ίχνη του και πραγματώνει την εξελικτική της πορεία μέσα στα πλαίσια αυτά της ένωσης και της διάκρισης των μελών...» (Δογματική και Συμβολική Θεολογία, Τόμος Β').
Καλή δύναμη.