Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Η Σωτηρία της Ψυχής στην Ελληνική Θεολογία (Μέρος τρίτο)


        «Τι είναι σχέση; Προς την κατεύθυνση ενός πατερικού θεολογικού ορισμού της σχέσης κινείται ο μαξιμιανός στοχασμός: «Σχετική ένωσις εστίν η τας διαφόρους γνώμας εις εν συνάγουσα θέλημα. Σχετική δέ διαφορά εστιν η το εν θέλημα γνώμης ετερότητι διατέμνουσα κίνησις» (PG 91,152 C.). Περαιτέρω διευκρινίζει: «Σχετική ένωσις εστι φιλική συνδιάθεσις η θελημάτων ομονοητική σύμπνοια και επίνευσις. Σχετική διαφορά έστι γνώμης ετερότης ή θελημάτων ανομοιότης ή διαίρεσις διαθέσεως» (PG 91,152 C.). Τα χωρία είναι εύγλωττα σε κάθε μή ανελλήνιστο αναγνώστη, γι'αυτό περιττεύει ο σχολιασμός εκ μέρους μας.

Πέμπτη 26 Απριλίου 2012

Η Σωτηρία της Ψυχής στην Ελληνική Θεολογία (Μέρος δεύτερο)

      «Η πατερική Θεολογία του ανατολικού Χριστιανισμού κατανόησε και διατύπωσε αυτό τον προβληματισμό με την οντολογική προτεραιότητα του όρου  «σχέσις». Θα επισκοπήσουμε στη συνέχεια μερικές αντιπροσωπευτικές μαρτυρίες κορυφαίων εκπροσώπων της ελληνικής θεολογίας. 

     α) Απο τον Αθανάσιο στους Καππαδόκες. Μια απο τις πρώτες ρητές μαρτυρίες για του όρου «σχέσις» στην πατερική θεολογία του κρίσιμου απο κάθε άποψη 4ου αιώνα εντοπίζεται στον Αθανάσιο (295-373), όπου δηλώνεται: «το Θεός την φύσιν δηλοί · το δε Πατήρ την σχέσιν πρός τον Υιόν» (PG 28,1153 D.) και επεξηγεί παρακάτω: «το γαρ Θεός όνομα φύσεως εστί θεωρουμένης...το δε Πατήρ σχετικόν και το Υιός ομοίως» (PG 28,1292 B).

Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

Το πέρασμα των Ωρών

Προχωράω μπροστά, τίποτα δεν μ'αγγίζει. Είμαι ξένος.
Οι γυναίκες που βγήκαν τρέχοντας στα κατώφλια
μόλις που με είδαν να περνάω.
Είμαι πάντα απο την άλλη πλευρά της γωνίας αυτών που
θέλουν να με δουν,
δεν με αγγίζουν μέταλλα και επισμαλτώσεις.
Ω σούρουπο, τι αναμνήσεις!

Πέμπτη 19 Απριλίου 2012

Η Σωτηρία της Ψυχής στην Ελληνική Θεολογία

     Στην Ανατολή η ηθική είναι ιατρική, ιαματική και θεραπευτική. Η Θεολογία του Ορθόδοξου καθολικισμού αρνήθηκε τη δικανική σωτηριολογία του δυτικού χριστιανισμού. «Οι Έλληνες Πατέρες δεν αντιμετώπισαν, ως οι δυτικοί, υπό δικανικήν μορφήν το πρόβλημα της προπατορικής αμαρτίας...και δια τούτο ελλείπουσι παρ'αυτοίς τα εν τη Δύσει διαμορφωθέντα δικανικά σχήματα» (Ι. Καρμίρης, Σύνοψις της δογματικής διδασκαλίας της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, σελ 52,59,61,65-66, 72 επ, 102). 
     
     Η αμαρτία δεν θεωρήθηκε νομική παράβαση, αλλά ανθρώπινη αποτυχία, οντολογική αστοχία και αδυναμία επικοινωνίας με το Θεό, ασθένεια της ανθρώπινης φύσης με αποτέλεσμα την αποξένωση, την αλλοτρίωση και τη μοναξιά. Η σωτηρία δεν έγινε νοητή ως ικανοποίηση της Θείας Δίκης ή ως αίσια έκβαση κάποιας ποινικής διαδικασίας, αλλά ως οντολογική ολοκλήρωση, υπαρξιακή αρτίωση και αναγωγή του κατακερματισμένου ανθρώπου στην ολότητα της επικοινωνίας του με το Θεό και το συνάνθρωπο του.

Τρίτη 17 Απριλίου 2012

ΤΟ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΟ

    «Αδιάσπαστος κρίκος το Βυζάντιο ανάμεσα στον αρχαίο (στον ελληνιστικό κυρίως ελληνισμό) και στο σύγχρονο, η ιστορία του εξηγεί την ειδοποιό ψυχοσύνθεση των Νεοελληνών και καθορίζει τη σχέση τους με την Ευρώπη και τα Βαλκάνια, υπαγορεύοντας, υπόγεια έστω και λάθρα, τη διαχείρηση, απο την πολιτεία, αλλά και απο τους απλούς πολίτες, του  «ένδοξου» παρελθόντος. Ξένο βέβαια τελείως το βυζαντινό επίτευγμα απο την κυρίαρχη πεποίθηση ότι το Βυζάντιο αποτέλεσε ένα χιλιόχρονο θεοκρατικό σκοταδιστικό σχήμα, πλήρες απο ανατολικό δεσποτισμό.

Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

Συμφοραί των Ιουδαίων μετά το έγκλημα κατά του Χριστού (Μέρος δεύτερο)

    Τα ιστορικά συγγράμματα είναι εκείνα τα μέσα που μας πληροφορούν για τη ζωή και την κίνηση ωργανωμένων  κοινωνικών ομάδων κατά τη ροή του χρόνου.  Ο Ευσέβιος Καισαρείας είναι ένας μεγάλος ιστορικός καθότι όχι μόνο δίνει φως στους τρείς πρώτους αιώνες αλλά προσφέρει και μια πλήρη περιγραφή της πολιτιστικής και πνευματικής κατάστασης ολόκληρης της περιόδου της οποίας ιστοριογραφεί. Στην Εκκλησιαστική ιστορία του, τα πρώτα οκτώ βιβλία συνετάχθησαν το 312, το ένατο το 313 ενώ το 316 μ.Χ. πρόσθεσε το δέκατο στη σειρά (και τελευταίο) βιβλίο. Στη παρούσα εργασία θα δημοσιευτεί η συμφορά που κτύπησε τους Ιουδαίους κατά την ημέρα του Πάσχα όπως επίσης και τα γεγονότα που έλαβαν μέρος επί Νέρωνα στα Ιεροσόλυμα. Αφιερώνεται εξαιρετικά σε όσους επιθυμούν να ταξιδέψουν νοερά στον 1ο αιώνα μ.Χ.

Ποιά συμφορά εκτύπησε τους Ιουδαίους των Ιεροσολύμων την ημέραν του Πάσχα

Παρασκευή 13 Απριλίου 2012

Συμφοραί των Ιουδαίων μετά το έγκλημα κατά του Χριστού

    «Πρώτον λοιπόν ιστορεί ότι επί του Τιβερίου εις μεν την Ρώμην ο Σηϊανός, πολύ δυνατός μεταξύ των περιβαλλόντων τότε τον Βασιλέα, απέδειξεν ιδιαίτερον ζήλον εις την λήψιν μέτρων δια την πλήρην καταστροφήν ολοκλήρου της ιουδαϊκής κοινότητας, εις δε την Ιουδαίαν ο Πιλάτος, επί του οποίου συνετελέσθη το έγκλημα κατά του Σωτήρος, επιχείρησεν εις τον όρθιον ακόμη τότε ναό των Ιεροσολύμων κάτι το απαράδεκτον δια τους Ιουδαίους, το οποίον τους συνετάραξεν.

    Περαιτέρω ιστορεί οτι ο Γαϊός, παραλαβών την εξουσίαν μετά το θάνατον του Τιβερίου, εις πολλούς μεν επροξένησε πολλάς ζημίας, προ πάντων όμως έβλαψε μεγάλως όλον το έθνος των Ιουδαίων. Ταύτα είναι δυνατόν να πληροφορηθή κανείς συντόμως εκ των λόγων του ιδίου του Φίλωνος, ο οποίος λέγει επί λέξη ταύτα.

Τετάρτη 11 Απριλίου 2012

Σωτηρία

    Το τέλος της αγίας περιόδου πλησιάζει. Εκεί όπου όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί θα ψάλλουν το Χριστός Ανέστη! Με σεβασμό και ευλάβεια, διαλέγω απο το Βασιλειανό Αποθησαύρισμα έναν λόγο εκλεκτό, άγιο, που αφορά τη Σωτηρία μας. 

    «Αυτός που ρυθμίζει τα της ζωή μας, μας οδηγεί προς το μέγα Φώς της αληθείας, αφού μας συνηθίσει νωρίτερα σε μικρότερα φώτα, σαν τους οφθαλμούς που έχουν συνηθίσει μέσα στο σκοτάδι. Απο φροντίδα δηλαδή προς την ασθένεια μας και λόγω του απέραντου πλούτου της σοφίας Του και των ανεξιχνίαστων πτυχών της συνέσεως Του, υπέδειξε αυτή την ευνοϊκή και κατάλληλη για μας αγωγή, να βλέπουμε δηλαδή πρώτα τις σκιές των σωμάτων.

Κυριακή 8 Απριλίου 2012

Η συμμετοχή μας στο απολυτρωτικό έργο του Χριστού

    «Πολλοί συνηθίζουν να σκέφτονται ότι η θυσία του Χριστού αρκεί με τελειότατο τρόπο για τη λύτρωση της ανθρωπότητας · απο αυτό συμπεραίνουν ότι δεν απαιτείται καμία άλλη συμμετοχή στην πράξη αυτή · ούτε της Θεομήτορος ούτε των Αποστόλων ούτε κανενός άλλου. Εμείς δεν το θεωρούμε έτσι, γιατί ούτε ο Χριστός το βλέπει έτσι. Όχι μόνο η Θεομήτωρ, που υπέμεινε αδιανόητο για μας  «σταυρό»  Θεομητρότητος-   «...ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου...» (Λουκ.1.38)-, αλλά και οι Απόστολοι, και γενικά όλοι, όσοι πίστεψαν αληθινά στον Χριστό, απαρνούνται τον εαυτό τους και σηκώνοντας σταυρό τους ακολούθησαν πίσω απο Αυτόν (Ματθ.16,24).

    Όταν η μητέρα των υιών Ζεβεδαίου παρακάλεσε τον Κύριο, ώστε ο ένας απο τους γιούς της να καθίσει στα δεξιά και ο άλλος στα αριστερά Του στη Βασιλεία Του, Εκείνος είπε: «... δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν, ἢ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; λέγουσιν αὐτῷ· δυνάμεθα. 23 καὶ λέγει αὐτοῖς· τὸ μὲν ποτήριόν μου πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων μου οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου» (Ματθ. 20. 17-23).

Παρασκευή 6 Απριλίου 2012

Έβγαλα τη μάσκα κι είδα τον εαυτό μου στο καθρέφτη

Έβγαλα τη μάσκα κι είδα τον εαυτό μου στο καθρέφτη...
Ήμουν το παιδί πρίν τόσο χρόνια...
Δεν είχε αλλάξει τίποτα...

Αυτό είναι το πλεονέκτημα να ξέρεις να βγάζεις τη μάσκα.
Είσαι πάντα το παιδί,
το παρελθόν που μένει,
το παιδί.