Κύριλλος Αλεξανδρείας: ερμηνευτική προσέγγιση στο κατά Λουκάν 22.8, 22.14

«καὶ ἀπέστειλε Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην εἰπών· πορευθέντες ἑτοιμάσατε ἡμῖν τὸ πάσχα ἵνα φάγωμεν» (Λουκ.22.8). 

«Φασέκ (πάσχα) ονομαζόταν ο Ισραηλιτικός λαός ελευθερούμενος από τη δουλεία των Αιγυπτίων και μεταβάινοντας στη γη της επαγγελίας, πέρασε μέσα από τη θάλασσα χωρίς να βρέξει τα πόδια του, έτσι και εμείς πρέπει, σαν από κάποια θάλασσα, να περάσομε γενναίοι τον μάταιο περισπασμό της εδώ ζωής. Πρέπει δηλαδή να διαβούμε από τη φιλοσαρκία στην εγκράτεια, από την παλιά άγνοια στην αληθινή Θεογνωσία, από τον θάνατο στην αθανασία.

Ας δούμε την αλήθεια να τιμά ακόμα τους τύπους. Γιατί λέγει, όταν ήρθε η μέρα, κατά την οποία θα έπρεπε να θυσιασθεί ο πασχάλιος αμνός, διάλεξε δύο από τους αγίους αποστόλους (που ήταν ο Πέτρος και ο Ιωάννης) και τους έστειλε στην πόλη, λέγοντας τους αυτά που ήταν προδιαγεγραμμένα. Γιατί όμως δεν φανέρωσε καθαρά τον άνθρωπο σ'αυτούς που έστειλε; Γιατί δεν τους είπε πηγαίνετε στον τάδε, τυχόν, αλλά τους έδωσε ως σημάδι έναν άνθρωπο που απλώς ήταν φορτωμένος με ένα πήλινο δοχείο. Τι θα πούμε λοιπόν γι'αυτό;

Ήδη ο προδότης είχε υποσχεθεί στους Ιουδαίους ότι θα τον παραδώσει. Για να μή μάθει λοιπόν τον άνθρωπο και τρέξει και το αναφέρει σε εκείνους που τον πλήρωσαν, δίνει σημάδι. Γιατί υποκρινόταν ακόμα ότι έχει την αγάπη του μαθητή, ενώ ετοίμαζε τον φόνο. Γιατί λέγει· «θα σας συναντήσει ένας άνθρωπος ο οποίος θα κρατά πήλινο αγγείο νερού». ίσως και να φανέρωνε με αυτό και κάτι το μυστικό και αναγκαίο· ότι δηλαδή όπου μπει το νερό (δηλαδή του αγίου Βαπτίσματος), εκεί θα καταλύσει και ο Χριστός. Γιατί μας απαλλάσσει από κάθε ακαθαρσία, ώστε να γίνομε εμείς και ναός άγιος του Θεού, και μέτοχοι της θεϊκής φύσεως του με τη μετοχή του αγίου Πνεύματος. Και δεν θα πέσει κάποιος έξω από την αλήθεια λέγοντας ότι είναι και αγγείο του αγίου Πνεύματος η ψυχή κάθε αγίου. Γιατί λέγει «καυχάσθω δὲ ὁ ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ» (Ιακ.1.9)». 

«Καὶ ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε, καὶ οἱ δώδεκα ἀπόστολοι σὺν αὐτῷ» (Λουκ.22.14).

Αφού ετοίμασαν οι μαθητές το πασχαλιμό τραπέζι κάθισε και έτρωγε μαζί τους και ο Χριστός, και δείχοντας ανεξικακία για τον προδότη είπε · «Επιθύμησα αυτό το πάσχα να φάγω μαζί σας». Και τι φανερώνει αυτό; Ο φιλάργυρος μαθητής ζητούσε ευκαιρία της προδοσίας. Για να μην τον παραδώσει όμως πριν από την εορτή του Πάσχα στους φονιάδες του, δεν φανέρωσε ο Σωτήρας ούτε την οικία, ούτε τον άνθρωπο στον οποίο θα έκανε το πασχάλιο τραπέζι. Αποδίδοντας λοιπόν την αιτία του ότι δεν θέλησε να πεί καθαρά σε ποιόν θα κατέλυε, λέγει· «Επιθύμησα πολύ να φάγω αυτό το πάσχα μαζί σας». Είναι σαν να λέγει · Έκανα κάθε τι για να μπορέσω να αποφύγω το ανοσιούργημα και να μή υπομείνω πρόωρα το πάθος. Πλην όμως δεν θα φάγω το Πάσχα αυτό, μέχρι που να εκπληρωθεί στη Βασιλεία του Θεού. 

Βασιλεία του Θεού βέβαια συνήθιζε να ονομάζει τη δικαίωση με την πίστη, την κάθαρση με το Βάπτισμα, την κοινωνία του αγίου Πνεύματος, και τη δύναμη της πνευματικής λατρείας. 

Δεν θα φάγω λοιπόν, λέγει, τέτοιο πασχάλιο γεύμα, αυτό δηλαδή που γίνεται τυπικά με φαγητό, μέχρι που να πληρωθεί στη βασιλεία του Θεού·  δηλαδή μέχρι που φθάσει ο καιρός κατά τον οποιό θα κηρύσσεται η βασιλεία των ουρανών. Γιατί το Πάσχα το αληθινό πραγματοποιείται μέσα σ'εμάς που τιμούμε την πάνω από το νόμο λατρεία. Και δεν αγιάζει αμνός από το κοπάδι τους οπαδούς του Χριστού, αλλά μάλλον ο ίδιος, ο οποίος ιερουργείται με την μυστηριακή ευλογία, κατά την οποία ευλογούμαστε και ζωοποιούμαστε. Γιατί έγινε για μας άρτος ζωής, που κατέβηκε από τον ουρανό και δίνει ζωή στον κόσμο. [...]

Ως κάποια απαρχή των σταχυών και σαν κάποιος νέος καρπός με τη μορφή χερόβολου νοείται ο Χριστός, ο πρωτότοκος από τους νεκρούς, η οδός της ανάστασης και η δική μας, αυτός που μεταβάλλει τα πάντα σε καινούργια και τα απαλλάσει από την παλαιότητα. Και μεταφερόταν το χερόβολο ενώπιον του Κυρίου. Γιατί, αφού αναστήθηκε ο Εμμανουήλ από τους νεκρούς, ο νέος και αθάνατος καρπός της ανθρωπότητας, ανέβηκε στον ουρανό για να παρουσιασθεί τώρα για εμάς ενώπιον του Θεού και Πατέρα. Και δεν οδηγούσε βέβαια οπωσδήποτε τον εαυτό του ενώπιον του (γιατί συνυπάρχει αιώνια και δεν ήταν δυνατό να απουσιάζει από τον Πατέρα ως Θεός), αλλά μάλλον οδηγώντας σαν με τον εαυτό του ενώπιον του εμάς που ήμασταν έξω από το πρόσωπο του και με οργή εναντίον μας εξαιτίας της παράβασης του Αδάμ και της αμαρτίας που μας τυρράνησε.

Πρόσεχε όμως πως ο νόμος προτύπωνε τον χρόνο που ταίριαζε στην ανάσταση, δηλαδή την τρίτη ημέρα· γιατί λέγει · «καὶ ἀνοίσει τὸ δράγμα ἔναντι Κυρίου δεκτὸν ὑμῖν, τῇ ἐπαύριον τῆς πρώτης ἀνοίσει αὐτὸ ὁ ἱερεύς» (Λευϊτ.23.11). Μας παρουσίασε λοιπόν αμέσως την φανερή την προανατύπωση της αγίας Πεντηκοστής, λέγοντας να αριθμούμε επτά εβδομάδες από την ημέρα της προσφοράς του πρώτου καρπού. Πράγματι μετά την αναστάσιμη ημέρα του Σωτήρα, απαριθμώντας επτά εβδομάδες, την επόμενη ημέρα εορτάζομε οι πιστοί την Πεντηκοστή».

Κύριλλου Αλεξανδρείας έργα, ΕΠΕ 26