Ο καλός Σαμαρείτης

         «Όταν είσαι «Σαμαρείτης», λέει ο Χριστός, πρέπει να αγνοείς τόσο το χρέος όσο και την ευγνωμοσύνη. Είναι ανιδιοτελές αν αυτός που έκανε τη γενναιόδωρη χειρονομία δεν κρατά πλέον καμία ανάμνηση. Δεν χρειάζεται να διώξει τη μνήμη. Εκπληρώθηκε. Είναι μια πράξη γενετικής μετουσίωσης. Όπως όταν γεννά η μητέρα. Πράξη αγάπης. Προσφορά. Είναι προσφορά όπως στην ερωτική συνουσία.

        Ποιος όμως θα το θυμάται; Το παιδί. Χρωστά μια ζωή, έχει χρέος να ξανακάνει το ίδιο πράγμα με τα παιδιά του ή με τους συντρόφους στη ζωή του. Άλλα όχι από «χρέος», όχι γιατί «πρέπει». Είναι ρεύμα αγάπης. Άν διακοπεί έρχεται ο θάνατος. Πόσες φορές δεν ακούμε ανθρώπους, που είναι πεπεισμένοι ότι έκαναν μια φιλανθρωπία ή ότι έδωσαν, να κατηγορούν εκ των υστέρων τους άλλους ότι φάνηκαν αγνώμονες: «Όσο σκέφτομαι όλες τις θυσίες που έκανα για σένα...,τώρα με αφήνεις...,φεύγεις αλλού...,την παντρεύεσαι κι ας μην την εγκρίνω...», «όσο σκέφτομαι τι έχω κάνει γι'αυτόν τον άντρα, και τώρα με εγκαταλείπει». Η ευγνωμοσύνη δεν εκφράζεται κατευθείαν στον «Σαμαρείτη». Θυμόμαστε τι έκανε για μας, και κάνουμε το ίδιο για κάποιον άλλο. 

        Αν ο «φιλάνθρωπος» απαιτεί ενδόμυχα κάτι από εκείνον που κάποτε βοήθησε, αν περιμένει αναγνώριση, αποδεικνύει ότι μόνος σκοπός του ήταν να τον εξαγοράσει · συνεπώς δεν ήταν «Σαμαρείτης». 

        Και ποιός είναι ο πλησίον μας σήμερα;

        Πλησίον μας είναι όλοι όσους το πεπρωμένο έφερε κοντά μας όταν είχαμε ανάγκη βοήθειας και μας την προσέφεραν δίχως να το ζητήσουμε, που μας συνέδραμαν, χωρίς καν να το δέσουν στη μνήμη τους. Μας έδωσαν από το πλεόνασμα της ζωτικότητας τους. Μας ανέλαβαν για κάποιο διάστημα, σε έναν τόπο όπου το πεπρωμένο τους διασταυρωνόταν με το δρόμο μας.

        Πλησίον μας είναι το «εσύ» χωρίς το οποίο δεν θα υπήρχε μέσα μας «Εγώ», σε μια στιγμή πού, απογυμνωμένοι από φυσικά ή ηθικά αποθέματα, αδυνατούμε πλέον να συμπεριφερθούμε πατρικά ή μητρικά στον εαυτό μας, σε μια στιγμή που δεν μπορούσαμε πια να συνδράμουμε, να αναλάβουμε τον εαυτό μας, να τον στηρίξουμε ή να τον καθοδηγήσουμε. 

        «Πλησίον» μας υπήρξαν όλοι όσοι, αδελφικά και ανιδιοτελώς, μας πήραν υπό την προστασία τους και κατόπιν μας άφησαν ελεύθερους να συνεχίσουμε τον δικό μας δρόμο».

Φρανσουάζ Ντολτό

"Τα ευαγγέλια και η πίστη-ο κίνδυνος μιας ψυχαναλυτικής ματιάς"

Φρανσουάζ Ντολτό, εκδόσεις Εστία