τὸ ποτήριον τῆς εὐλογίας ὃ εὐλογοῦμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ ἐστι;

«τὸ ποτήριον τῆς εὐλογίας ὃ εὐλογοῦμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ ἐστι; τὸν ἄρτον ὃν κλῶμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ἐστιν; 17 ὅτι εἷς ἄρτος, ἓν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμεν· οἱ γὰρ πάντες ἐκ τοῦ ἑνὸς ἄρτου μετέχομεν. 18 βλέπετε τὸν ᾿Ισραὴλ κατὰ σάρκα· οὐχὶ οἱ ἐσθίοντες τὰς θυσίας κοινωνοὶ τοῦ θυσιαστηρίου εἰσί;" (Κορ. Α' 10. 16-18).

Λόγος του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου

       «Το ποτήριον της ευλογίας, το οποίον ευλογούμεν, δεν είναι κοινωνία του αίματος του Χριστού;». Φοβερόν πράγμα είπε και με απόλυτον βεβαιότητα πιστοποιεί αυτό. Εκείνο δε που εννοεί είναι το εξής · ότι το αίμα που είναι μέσα εις το ποτήριον είναι αυτό το ίδιον το οποίον έτρεξεν απο την πλευράν του Χριστού, και ότι εις αυτό το αίμα μετέχομεν. Ονόμασε δε αυτό ποτήριον ευλογίας, επειδή όταν κρατώμεν αυτό εις τα χέρια, έτσι ανυμνούμεν αυτόν, με θαυμασμόν, με έκπληξιν δια την απερίγραπτην δωρεάν, με ευλογίαν, διότι και αυτό το ίδιον το αίμα του έχυσε δια να μή μείνωμεν εις την πλάνην · και όχι μόνον το έχυσεν, αλλά και εις όλους εμάς μετέδωσεν απο αυτό. Ώστε εάν επιθυμείς αίμα, λέγει, όχι τον βωμόν των ειδώλων με την σφαγήν των ζώων, αλλά το ιδικόν μου θυσιαστήριο να βάφης κόκκινον με το ιδικόν μου αίμα.  Τι είναι φρικτώτερον απο αυτό; Τι περισσότερον φιλόστοργον; είπε μου. Αυτό κάμνουν και εκείνοι που αγαπούν · όταν ιδούν τους αγαπημένους των να επιθυμούν τα των άλλων και να καταφρονούν τα ιδικά των, δίδουν τα ιδικά των και τους πείθουν να απομακρυνθούν απο τα των άλλων. Αλλά αυτοί μεν οι οποίοι αγαπούν δεικνύουν αυτήν την φιλοτιμίαν εις χρήματα και ενδύματα και κτήματα, ενώ εις το να δώσουν το αίμα των ποτέ κανείς · ο Χριστός όμως και εις αυτό έδειξε την φροντίδα και την θερμήν αγάπην δι'εμάς. Και εις μεν την Παλαιάν Διαθήκην, επειδή οι άνθρωποι ησαν ατελέστεροι πνευματικά, το αίμα που προσέφερον εις τα είδωλα, αυτό κατεδέχθη ο Χριστός να δεχθή, δια να απομακρύνει απο τα είδωλα, πράγμα που και αυτό ητο πάλιν αποτέλεσμα απεριγράπτου φιλοστοργίας · εδω δε μετέβαλε την ιερουργίαν εις το πολυ φρικτότερον και μεγαλοπρεπέστερον μυστήριον, ώστε και θυσίαν εκείνην ήλλαξε, και έδωσε εντολήν να προσφέρουν τον εαυτόν του αντί της σφαγής των ζώων.

       

       «Ο άρτος τον οποίον κόπτομεν, δεν είναι κοινωνία του σώματος του Χριστού;». Διατί δεν είπε, μετοχή; Διότι ήθελε να δείξει οτι είναι κάτι περισσότερον και να φανερώσει ότι είναι πολύ στενή η συνάφεια. Διότι όχι μόνον με το να μετέχωμεν και να μεταλαμβάνωμεν, αλλά και με το να ερχώμεθα εις ένωσιν κοινωνούμεν. Διατι δε προσέθεσε, τον οποίο «κόπτομεν»; Διότι αυτό θα ιδή κανείς να γίνεται εις την Θείαν Ευχαριστίαν · εις τον σταυρόν όμως όχι, αλλά το αντίθετον απο αυτό · διότι «οστούν απο αυτόν», λέγει, «δεν θα συντριβή». Αλλά αυτό που δεν έπαθεν επάνω εις τον σταυρόν, αυτό πάσχει εις την προσφοράν δια σε, και ανέχεται να κατακόπτεται, δια να μας γεμίσει όλους. Ύστερον επειδή είπε, «κοινωνία του σώματος», εκείνο δε το οποίον κοινωνεί είναι άλλο από αυτόν που κοινωνεί, και αυτήν την διαφοράν που φαίνεται μικρή την ανήρεσεν. Όταν είπε δηλαδή «κοινωνία του σώματος», ηθέλησε πάλιν να είπη κάτι που να εκφράζει ότι η ένωσις προχωρεί περισσότερον · δια τούτο και προσέθεσε, «Διότι είναι εις ο άρτος, και εμείς οι πολλοί είμεθα εν σώμα». Και διατί λέγω κοινωνία; λέγει. Αυτό το ίδιον το σώμα είμεθα. Διότι τι είναι ο άρτος; Σώμα Χριστού. Τι γίνονται δε οι πιστοί που μεταλαμβάνουν; Σώμα Χριστού · όχι πολλά σώματα, αλλά εν σώμα. Διότι όπως ο άρτος είναι ένας αποτελούμενος απο πολλούς κόκκους, ώστε πουθενά να μη φαίνονται οι κόκκοι, αλλά να υπάρχουν, χωρίς να είναι ορατή η διαφορά εις την συνάφειαν, έτσι και μεταξύ μας και με τον Χριστόν συναπτόμεθα. Διότι δεν τρέφεσαι από άλλο σώμα εσυ, απο άλλο δε εκείνος, αλλά απο το ίδιον όλοι· δι'αυτό και προσέθεσε· «διότι όλοι από τον ένα άρτο μετέχομεν» [...] Διότι όχι μόνον απλώς έδωσε το σώμα του, αλλά επειδή η έως τότε φύσις της σαρκός η οποία επλάση απο την γήν, κατήντησε να νεκρωθεί από την αμαρτίαν και να ερημωθή απο ζωήν, άλλην, τρόπον τινά, ύλην και ζύμη εισήγαγεν εις αυτήν, την ιδικήν του σάρκα, η οποία ως προς τη φύση είναι μεν ίδια, αλλά είναι απηλλαγμένη απο αμαρτίαν και πλήρης απο ζωήν· και εις όλους έδωσε να μεταλαμβάνουν απο αυτήν, ώστε, τρεφόμενοι απο αυτήν και αποθέτοντας την προηγουμένην την νεκράν, να συνενωθώμεν εις την ζώσαν και αθάνατον δια της Θείας Κοινωνίας.

       
       «Βλέπετε τον Ισραήλ κατά σάρκα· ουχ οι εσθίοντες τας θυσίας κοινωνοί του θυσιαστηρίου εισί;». Πάλιν απο την Παλαιάν Διαθήκην οδηγεί και εις αυτό. Διότι, επειδή ήσαν πολύ κατώτεροι απο το μέγεθος των λεχθέντων, τους πείθει και απο τα προηγούμενα και συνήθη. Και καλώς λέγει «σαρκικοί», ωσάν να είναι πνευματικοί. Αυτό που εννοεί δε είναι το εξής «διδάχθητε τουλάχιστον απο τα χονδροειδέστερα, ότι αυτοί που τρώγουν τας θυσίας είναι κοινωνοί του θυσιαστηρίου. Βλέπεις πώς δεικνύει ότι δεν έχουν τέλειαν γνώσιν αυτοί που νομίζουν ότι είναι τέλειοι, αφου βεβαίως ούτε αυτό γνωρίζουν, ότι δηλαδή απο αυτά γίνεται κοινωνία και φιλία εις πολλούς πολλάς φοράς με τους δαίμονας και ολίγον κατ'όλιγον η συνήθεια αυτή τους σύρει οπίσω τους; Διότι εάν εις τους ανθρώπους το να μετέχει κανείς εις συγκεντρώσεις και τράπεζαν γίνεται αφορμή και σύμβολον φιλίας, είναι δυνατόν να συμβεί αυτό και με τους δαίμονας. Σύ όμως πρόσεχε, σε παρακαλώ, πώς δια τους μεν Ιουδαίους δεν είπε ότι κοινωνούν τον Θεόν, αλλά «κοινωνοί του θυσιαστηρίου είναι», και όσον εκαίετο τελείως ότι προσεφέρετο· ενώ εις το σώμα του Χριστού δεν γίνεται έτσι · αλλά πώς; «Κοινωνία του σώματος του Κυρίου είναι». Όχι λοιπόν του θυσιαστηρίου, αλλά του ιδίου του Χριστού γινόμεθα κοινωνοί. [...] Ας μιμηθώμεν λοιπόν τουλάχιστον τους βαρβάρους εμείς οι πολίται των ουρανών. Διότι εκείνοι μεν, αν και είδον τον Χριστόν και εις φάτνην και μέσα εις καλύβην και παρ'οτι δεν είδον τίποτε τέτοιον από όσα εσυ τώρα, προσήλθον και τον προσεκύνησαν με πολλήν φρίκην · ενώ εσύ βλέπεις το σώμα του όχι εις φάτνην, αλλά εις θυσιαστήριον, όχι να το κρατή γυναίκα, αλλά να παρίσταται ιερεύς και πλούσια χάρις του αγίου Πνεύματος να ίπταται προς τα προτιθέμενα δώρα».

Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, ομιλία ΚΔ, ΕΠΕ, 18Α