Καθαροί και ηθικολόγοι

- Η ιστορία της λέξης κάθαρση πηγαίνει αντάμα με την ωδίνουσα πορεία ενός πολιτισμού με ρίζεις μακρινές, άρχισε να μιλάει ένας παλιός αγωνιστής της γερμανικής κατοχής καθισμένος ανάμεσα σε μια παρέα, στο μπαλκόνι ενός εξοχικού στην Τήνο· τη λέξη αυτή την άκουσα να μας τη λένε οι απριλιανοί δικτάτορες του 1967, όταν μας φυλάκισαν και μας εξόρισαν· όμως για κάθαρση της δημόσιας ζωής και γι αυστηρή τιμωρία μιλούσαν επίσης τύπος, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις αυτοσχέδιοι αγορητές τότε τις πικρές ημέρες του 89, κι είχες την αίσθηση ότι στα αυτιά σου κροτούσαν οβίδες· κι αναρωτιόσουν δικαίως με πολλή οδύνη: πού, λοιπόν, βρίσκεται η διαφορά;

- Μπορούμε και κάτι άλλο να βρούμε, είπε ένας λόγιος της παρέας διακόπτοντας τον παλιό αγωνιστή που προφανώς ήθελε να συνεχίσει, αν εξετάσουμε προσεχτικά αυτή την ωδίνουσα πορεία του πολιτισμού· απο την κάθαρση των παθημάτων της αρχαίας τραγωδίας, των μυστηριακών τελετών, της μυστικής φιλοσοφίας ως τα ακρότατα όρια του καθαρμού ολάκερης της ανθρώπινης ύπαρξης στη λατρεία και τη χαρισματική θεολογία της ορθόδοξης Εκκλησίας έχουμε πορεία ζωής, η οποία θεραπεύειε κατά το μάλλον και ήττον ελευθέρως τραύματα και βαριά αρρωστήματα του όλου ανθρώπου, σώματος και ψυχής, και παράγει πολιτιστικά μνημεία υψηλής ομορφιάς. Κι όλα αυτά σ'ενα προσκήνιο και παρασκήνιο με σκληρές κακοήθειες, όπου όμως δρούν κι αναδεικνύονται άγιοι καθαρολόγοι και θεολόγοι.

- Όμως, πήρε το λόγο άλλος λόγιος της παρέας, ο πολιτισμός αυτός όχι που σταμάτησε, αλλά στράβωσε στην πορεία του κι άλλαξε περιεχόμενο. Στα (μεταμεσαιωνικά) νεότερα κράτη της Δύσης καημός είναι η τάξη των πολιτών, είτε δημοκρατικών είτε διδακτορικών καθεστώτων. Κάθαρση σημαίνει δικαϊκή τιμωρία, και μάλιστα εξοντωτική, για χάρη των λαών· οπότε σκοπός δεν είναι ο άνθρωπος- κι ας φλυαρούν υποκριτικά για δικαιώματα και ελευθερίες- αλλά η τάξη και η ασφάλεια, με το αζημίωτο, φυσικά, των εξουσιαστών κάθε μορφής. Ύστερα απο το δουλεμπόριο εκατομμυρίων (μαύρων) αποίκων, κατατρεγμένων Ινδιάνων απάχηδων, τους ρατσισμούς, τις γενοκτονίες, κτλ. φτάσαμε στη σατανική επινόηση της εθνοκάθαρσης, που την επιβάλλον κατά το θέλημα τους οι δυτικοί δυνάστες. Κάθαρση, φρικώδεις τιμωρίες, δικαιώματα, προστασίες, όλα μια σαλάτα σατανικής κυριαρχίας. Γι'αυτό ολοκληρωτικοί χαρακτήρες ζητούσαν κάθαρση και τιμωρία τότε παρ'ημίν την περίοδο του 89, όπως και κατά τη δικτατορία του 67. Με άλλα λόγια, σε προσκήνιο και παρασκήνιο πάντοτε ευδοκιμούν και κυριαχρούν εν μέρει ή εξολοκλήρου ολοκληρωτικοί χαρακτήρες, είτε δημοκρατιών είτε δικτατοριών, καθαρολόγοι και ηθικολόγοι. Επομένως, άλλο κάθαρση ως θεραπεία, και άλλο κάθαρση ως τιμωρία.

- Σ'όλα αυτά να βάλουμε, είπε και ο θεολόγος της παρέας, και τον πουριτανισμό του Προτεσταντισμού· άλλωστε, καθώς λένε κοινωνιολόγοι, εκεί βρίσκονται οι ρίζες του καπιταλισμού. Θεολογική κάθαρση εισβάρος της Ορθοδοξίας επιχείρησαν, συνειδητά ή ασύνειδα, μερικές προτεστάντες ερευνητές. Μνημονεύω μονάχα τον Adolf von Harnack- είναι και φόν και Αδόλφος ο αθεόφοβος!- ένα τωόντι ρωμαλέο ιστορικοκριτικό θεολόγο· μου θυμίζει ωστόσο τους μοντέρνους δικτάτορες, που συλλέγοντας ουκ ολίγα κουσούρια της δημοκρατίας, αξιώνουν την κάθαρση με την κατάλυση της! Έτσι και ο πολύς Harnack μαζεύοντας άφθονα κουσούρια απο την εκκλησιαστική ιστορία- και που δεν υπάρχουν αυτά;- μας λέει ότι η Ορθοδοξία, σε σχέση, φυσικά, προς τον καθαρό Προτεσταντισμό με τη Βίβλο στο χέρι, κατάντησε τυπολατρία, μυστικοπάθεια, μαγεία κτλ. κτλ. Κι όλα αυτά, με γενικόλογες κρίσεις ύστερα απο ιστορικοκριτικές έρευνες περί το κύμινον, το άνηθον και το ηδύοσμον- κι έτσι παραπλάνησε ουκ ολίγους ετερόδοξους και ορθόδοξους θεολόγους.

Πεζά-ποίηματα Νίκου Ματσούκα

"Ο θαμπός Καθρέφτης"