Η Λογοποίηση του κόσμου

          «Με τη λειτουργία της Ευχαριστίας η Εκκλησία επιστρέφει στην προσωπική χρήση του κόσμου: Προσλαμβάνει από την αρχή τον κόσμο, τα βασικά «είδη» της τροφής και της ζωής του ανθρώπου, τον άρτο και τον οίνο-τα προσλαμβάνει ως ευλογία, Χάρη-δώρημα του Θεού  πραγματοποιώντας με αυτή την πρόσληψη μια καινούργια σχέση μαζί Του, έμπρακτη και ζωτική σχέση ευχαριστίας. Ο κόσμος γίνεται τρόπος κοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό και των ανθρώπων μεταξύ τους, «τόπος» κοινής και «ενοειδούς» ζωής.

          Αυτή η «μετουσίωση» του κόσμου σε γεγονός κοινωνίας, Θείας κοινωνίας, δεν είναι ένα περιστατικό κατόρθωμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς απέναντι στην κτίση. Έχει κατ'αρχήν ρίζες οντολογικές στη σάρκωση του Θεού. Είναι ο ίδιος ο Θεός που προσέλαβε τη σάρκα του κόσμου, μεταβάλλοντας τη φθαρτή και θνητή φύση της σαρκός και του αίματος σε υπόσταση ζωής αιωνίου, σε φυσική ένωση κτιστού και ακτίστου. Έτσι, τώρα το ψωμί και το κρασί-η τροφή και ζωή του ανθρώπου-δεν είναι μόνο ευλογία προσφερόμενη απο τον Θεό, αλλά ο ίδιος ο Θεός σαρκωμένος και αυτοπροσφερόμενος σε όσους μετέχουν, μέσα απο το Βάπτισμα, στην τριαδική εκκλησιαστική ενότητα της προσωπικής ελευθερίας και αγάπης. Στην πραγματικότητα της Εκκλησίας η ένωση του Θεού με τον άνθρωπο, η αφθαρσία του θνητού, δεν είναι γεγονός μυστικιστικής ή ηθικής αλληγορίας, αλλά ένσαρκη ζωή υποστατικής θεανθρωπότητας, συγκεκριμένη βρώση και πόση της σαρκός και του αίματος του σαρκωθέντος Θεού. Ο Θεός προσφέρει στον άνθρωπο τροφή που αφθαρτίζει και αθανατίζει τη ζωή, και αυτή η τροφή είναι ο κόσμος, που ο ίδιος τον προσέλαβε και τον έκανε σάρκα Του.

          Η πρόσληψη της σαρκός του κόσμου απο τον Χριστό, η μεταβολή του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα του σαρκωθέντος Θεού, είναι η δυναμική απαρχή για τη μεταβολή όλης της χρήσης του κόσμου, της καθολικής σχέσης του ανθρώπου με την κτίση. Ο άνθρωπος έχει τώρα τη δυνατότητα να προσλάβει τον κόσμο στα πλαίσια μιάς προσωπικής ευχαριστιακής σχέσης με τον Θεό, να μεταμορφώσει αυτή τη πρόσληψη σε επαναπροσφορά του κόσμου στον Θεό, να χρησιμοποιεί τον κόσμο ως υλικό που μπορεί να σαρκώσει τον άσαρκο και να χωρέσει τον αχώρητο. 

          
          Η Ευχαριστία είναι η ελάχιστη ζωντανή ζύμη που ζωοποιεί μυστικά το νεκρό φύραμα του κόσμου: Συντονίζει την ελεύθερη κατάφαση του ανθρώπου στην πρόσληψη της κτίσης απο τον Χριστό, μετουσιώνει τον κόσμο σε γεγονός θεανθρώπινης κοινωνίας. Λογοποιεί, δίνει λόγο-νόημα στη ζωή και στην ύπαρξη, αναιρεί την αλογία ή το παράλογο της αυτονομημένης επιβίωσης, που είναι καταδικασμένη να μηδενιστεί με τον θάνατο. Προεκτείνεται δυναμικά η Ευχαριστία σε ολόκληρη τη ζωή των πιστών, σε κάθε φάση της χρήσης και πρόσληψης του κόσμου, τη μεταλλάζει σε αδιάκοπο παρόν κοινωνίας και σχέσης που σώζει και αναδεικνύει την προσωπική ετερότητα και ελευθερία πέρα απο χώρο-χρόνο και αναγκαιότητα. 
   

          Έτσι, ορίζει η Ευχαριστία ένα καινούργιο ανθρώπινο ήθος. Η ηθική προσπάθεια του πιστού είναι η προσωπική προέκταση της Ευχαριστίας σε κάθε φάση της ζωής. Το επάγγελμα, η οικονομική ζωή, η οικογένεια, η τέχνη, η τεχνική, η πολιτική, η πολιτιστική ζωή εντάσσονται στην ευχαριστιακή σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Στο γεγονός της εκκλησιαστικής Ευχαριστίας ο άνθρωπος, ο κόσμος και η Ιστορία βρίσκουν την αληθινή τους ταυτότητα  και ταυτόχρονα λογοποιούνται, φανερώνονται «κατά φύσιν» ως Λόγος και Σοφία του Θεού, ως ευλογημένη Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος».
   

Η Ελευθερία του ήθους

Χρήστος Γιανναράς