Η ζωή ενός Εβραίου, του Μέντελ Σίνγκερ, όπως την περιγράφει γλαφυρά ο Joserh Roth, δεν μπορεί ν'αφήσει ασυγκίνητο τον αναγνώστη. Τουλάχιστον αυτό έγινε στη δική μου περίπτωση όταν τελείωσα αυτό το υπέροχο-από κάθε άποψη-βιβλίο.
Δεν είναι μόνο η γραφή του-μια γραφή που σε συναρπάζει-αλλά πολύ περισσότερο η ένταση που δημιουργείται σταδιακά σε σημείο να θέλεις να καταβροχθίσεις τις σελίδες του βιβλίου εν μία νυκτί. Νομίζω πώς η περίοδος των Χριστουγέννων ήταν κατάλληλη για την ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου. Συνετέλεσε κι αυτή στη συλλογή διαφόρων συναισθημάτων και στη δημιουργία πολλών εικόνων σ'ένα διαφορετικό αλλά συνάμα και πολύ κοντινό κόσμο.
Ο Lion Feuchtwanger χαρακτηριστικά σημειώνει: «Όποιος παραδοθεί στη συγκίνηση που προξενεί αυτό το βιβλίο, ας μην το έχει βάρος στη συνείδηση του: Εκείνο που τον συντάραξε ήταν η θεμιτή επίδραση της ανόθευτης μεγάλης τέχνης». Και πώς άλλωστε να μην συμβεί αυτό; Επιβεβαιώνω τα λόγια αυτά και γι'αυτό η σημερινή δημοσίευση ευθύνεται αποκλειστικά στον Roth. Ηθικός αυτουργός, θα λέγαμε...
«Δεν θέλω να κάψω ένα μόνο σπίτι, δεν θέλω να κάψω έναν μόνο άνθρωπο. Θα τα χάσετε αν σας πω τι είχα κατά νού να κάψω. Θα τα χάσετε και θα πείτε: Τρελάθηκε και ο Μέντελ, σαν την κόρη του. Αλλά σας βεβαιώνω, δεν είμαι τρελός. Τρελός ήμουν. Πάνω από εξήντα χρόνια ήμουν τρελός, σήμερα δεν είμαι.
-Πές μας, λοιπόν, τι θέλεις να κάψεις!
-Τον Θεό! Θέλω να κάψω τον Θεό!